خونریزی ادراری (هماچوری) :
خونریزی ادراری به صورت ماکروسکوپی ( خونریزی آشکار ) یا میکروسکوپی ( خونریزی نهفته) نیازمند بررسی کامل و دقیق بوده و در صورت غفلت از اقدامات تشخیصی ، ممکن است منجر به عوارض جدی و حتی گاهی مرگ و میر بیمار شود .
در خونریزی آشکار بیمار بطور واضح با ادرار خونی مراجعه نموده ولی در خونریزی میکروسکوپی ، در آزمایش آنالیز ادراری بیماران ، حداقل سه عدد گلبول قرمز ( RBC ) در هر میدان میکروسکوپی با دید بالا دیده میشود .
- علل اصلی خونریزهای ادراری :
- عفونت
- سنگ
- بزرگی خوش خیم پروستات (BPH)
- بیماریهای پارانشیم کلیوی
- تروما
- سرطان
- خونریزی خوش خیم ادراری بدون علت مشخص
- ارزیابی هماچوری :
پس از اخذ شرح حال دقیق از بیمار ، پزشک ابتدا اقدام به معاینه بیمار کرده و سپس بر اساس یافته های حاصل و سابقه مصرف دارو و جراحی و سابقه بیماریهای قبلی ، اقدام به ارزیابی های پاراکلینیکی می کند .
این ارزیابیها عبارتند از : آزمایش خون و ادرار - سونوگرافی - IVP یا CT اسکن شکم و لگن با و بدون کنتراست وریدی – سیستوسکوپی – بیوپسی .
- نکات تشخیص مهم در هماچوری :
- در فاز دفع سنگ برخی از بیماران علاوه از درد با هماچوری مراجعه و در بررسی اینها در ادرار ممکن است پیوری و هماچوری دیده شود .
- در بیماریهای پارانشیم کلیه ، خونریزی میکروسکوپی بوده و شکل RBC ها در آنالیز ادراری دیسمورف بوده و ممکن است همراه با پروتئینوری باشد .
- در صورت وجود تب یا کشت ادرار مثبت یا علائم تحریکی ادراری همراه هماچوری ، بایستی به عفونتهای ادراری مثل پیلونفریت و پروستاتیت شک کنید. اگر کشت ادرار منفی بوده و پیوری تنها و مقاوم دیده شود باید به سل دستگاه ادراری فکر کرد.
- خونریزهای ادراری اگر در ابتدای ادرار باشد ، مطرح کننده خونریزهای از مجرای قدامی ادرار بوده و خونریزهای انتهای ادرار بیشتر مطرح کننده خونریزی از منشاء مجرای خلفی مثل پروستات و گردن مثانه می باشد ولی خونریزیهای ادراری در کل ادرار دلالت بر خونریزی از گردن مثانه یا سطوح بالاتر دارد .
- در صورتیکه بیمار با خونریزی شدید مثانه مراجعه نماید مطرح کننده موارد زیر می باشد : A سیستیت هموراژیک بعد از شیمی درمانی با سیکلوفسفامید یا رادیوتراپی . B سرطان پیشرفته مثانه .
- خونریزی ادراری اگر در خانها بصورت دوره ای و همراه با خونریزی واژینال باشد بایستی به آندومتریوز فکر کرد .
نکته بسیار مهم در هماچوری افراد بالای 50 سال :
افرادی که هماچوری میکروسکوپی بدون درد دارند در کنار بیماریهای پارانشم کلیه بایستی ب فکر سرطانهای مثانه – کلیه – پروستات و مجرا باشیم به همین دلیل در همه افراد بالای 50سال به ویژه در صورت استفاده از سیگار با وجود علایم تحریکی ادراری شدید بایستی بلافاصله اقدام به سیستوسکوپی کرده و حتی در صورتیکه بررسی با سونوگرافی هماچوری میکروسکوپی نرمال باشد حتما سیستوسکوپی هم بایستی برای تشخیص تومور مثانه انجام شود .
در افراد جوانتر که هماچوری میکروسکوپی دائمی یا عود کننده دارند بایستی سیستوسکوپی انجام شود .